REKABET KURUMU’NUN 2021/3 SAYILI TEBLİĞİ HAKKINDA BÜLTEN
Rekabet Kurumu 16 Mart 2021 tarihinde, 31425 sayılı Resmi Gazete’de, Rekabeti Kayda Değer Ölçüde Kısıtlamayan Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Teşebbüs Birliği Karar ve Eylemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2021/3) (“Tebliğ”) yayımlanmıştır. Tebliğ kapsamında, piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemlerinin hangi ölçütler esas alınarak belirleneceğine ve Rekabet Kurumu tarafından soruşturma konusu yapılmayabileceğine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
İlgili bu tebliğ, açık ve ağır ihlaller hariç olmak üzere, piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamaması nedeniyle Rekabet Kurulu tarafından soruşturma konusu yapılmayabilecek anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemlerini kapsamaktadır.
Rekabeti Kayda Değer Ölçüde Kısıtlamayan Anlaşma ve Kararlar
Bu doğrultuda, açık ve ağır ihlaller hariç olmak üzere, rakip teşebbüsler arasında yapılan anlaşmalarda, anlaşma taraflarının sahip olduğu toplam pazar payının, anlaşmadan etkilenen ilgili pazarların hiçbirinde %10’u aşmaması halinde veya rakip olmayan teşebbüsler arasında yapılan anlaşmalarda ise, anlaşma taraflarının her birinin sahip olduğu pazar payının, anlaşmadan etkilenen ilgili pazarların hiçbirinde %15’i aşmaması halinde ilgili anlaşmaların piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayacağı kabul edilmiştir. Bu kapsamda yapılan anlaşmaların, yukarıdaki şekilde sınıflandırılamaması halinde ise, %10’luk pazar payı eşiği uygulanacaktır.
Benzer nitelikteki dikey sınırlamaların oluşturduğu paralel ağların söz konusu olması durumunda, bu ağların ilgili pazarın %50’sinden fazlasını kapsaması halinde, toplam pazar payı eşiği, Tebliğ’de belirtilen istisnalara tabi olmak üzere, hem rakip hem de rakip olmayan teşebbüsler arasındaki anlaşmalar, uyumlu eylemler ile teşebbüs birliği kararları bakımından %5 olarak uygulanacaktır.
Bununla birlikte; anlaşma ve uyumlu eylem taraflarının veya teşebbüs birliği üyelerinin anlaşmadan, uyumlu eylemden ya da karardan etkilenen ilgili pazarlardaki paylarının yukarıda özetlenen eşikleri aşması, doğrudan söz konusu anlaşma, uyumlu eylem veya kararın piyasada rekabeti kısıtladığı anlamına gelmemektedir.
Rekabeti Kayda Değer Ölçüde Kısıtlamayan Anlaşma ve Kararların Soruşturma Konusu Yapılmaması
Tebliğ uyarınca piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayacağı kabul edilen söz konusu anlaşma, uyumlu eylem veya teşebbüs birliği kararları, Rekabet Kurumu tarafından soruşturma konusu yapılmayabilecektir. Her ne kadar ilgili pazarlardaki pazar paylarının tam olarak tespit edilememesi gibi sebeplere soruşturma açılabilecek olsa da; soruşturma esnasında ilgili pazar payının tespit edilerek, eşikleri aşmadığına karar verilmesi halinde soruşturmaya son verilebilecektir.
Pazar Payının Hesaplanması ve Uygulanması
Tebliğ uyarınca pazar payı, pazardaki satış değeri veya uygun olduğu hallerde alım değeri bazında hesaplanır. Eğer satış veya alım değeri verilerine ulaşılamıyorsa miktar da dâhil olmak üzere değer güvenilir pazar verilerine dayalı tahminler, anlaşma taraflarının ve teşebbüs birliği üyelerinin anlaşmadan ya da karardan etkilenen ilgili pazarlardaki pazar paylarını hesaplamak için kullanılabilir.
Devam Eden Önaraştırma Ve Soruşturmalar
Tebliğ hükümleri, yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden önaraştırmalar ve soruşturmalar hakkında da uygulanacaktir.
REKABET KURUMU’NUN 2021/2 SAYILI TEBLİĞ HAKKINDA BÜLTEN
Rekabet Kurumu, 16 Mart 2021 tarihinde 31425 sayılı Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına Yönelik Önaraştırmalarda ve Soruşturmalarda Sunulacak Taahhütlere İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2021/2) (“Tebliğ”) yayımlanmıştır. Bu tebliğ 17 maddeden oluşup 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4 üncü veya 6 ncı maddesi kapsamında ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birliklerince taahhüt sunulmasına, sunulan taahhütlerin Rekabet Kurulu tarafından ilgili teşebbüs ve teşebbüs birlikleri açısından bağlayıcı hale getirilmesine ve izlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Bu bültende tebliğe ilişkin göze çarpan önemli değişiklikler ele alınmıştır.
Kapsam
Bu Tebliğ; açık ve ağır hlaller hariç olmak üzere, 4054 sayılı Kanunun 4 üncü veya 6 ncı maddesi kapsamında ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüslerce ya da teşebbüs birliklerince sunulan taahhütleri kapsamaktadır. Bu kavramların tanımı ilgili tebliğde ayrıntılı şekilde hukuken ihtilafa yol bırakmayacak şekilde tanımlanmıştır.
Açık Ve Ağır İhlaller
Tebliğ kapsamında açık ve ağır ihlaller, bir mal veya hizmet piyasasındaki rekabeti doğrudan ya da dolaylı olarak engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan (i) Rakip teşebbüsler arasında fiyat tespiti, müşterilerin, sağlayıcıların, bölgelerin ya da ticaret kanallarının paylaşılması, arz miktarının kısıtlanması veya kotalar konması, halelerde danışıklı hareket, gelecekte uygulanması planlanan fiyat, üretim ya da satış miktarı gibi rekabete duyarlı bilgilerin paylaşılması, (ii) Üretim veya dağıtım zincirinin farklı seviyelerinde faaliyet gösteren teşebbüsler arası ilişkide alıcının sabit veya asgari satış fiyatının belirlenmesi, konularında gerçekleşen anlaşma ve/veya uyumlu eylemler le bu konulara ilişkin teşebbüs birliği karar ve eylemleri olarak tanımlanmıştır.
Davranışsal Taahhüt
Tebliğ kapsamında davranışsal taahhüt, pazarın yapısında değişikliğe yol açmadan ilgili tarafın piyasa davranışlarını düzenlemeye yönelik taahhütler olarak tanımlanmıştır.
Taahhüt Sürecinin Başlatılması ve Tahahhüt Görüşmeleri
Tebliğ kapsamında taahhüt sürecin, haklarında yürütülen bir incelemeye taahhütle son verilmesini isteyen tarafların, önaraştırma veya soruşturma sürecinde taahhüt sunma talebinde bulunması ile başlar. Soruşturma sürecindeki taahhüt sunma talepleri Kanunun 43 üncü maddesinin 2. fıkrası kapsamında yapılan soruşturma bildirimin tebliğinden 3 ay içinde Rekabet Kuruma iletilir. Bu süre geçtikten sonra Kuruma iletilen taahhüt sunma talepleri dikkate alınmaz.
Yazılı şekilde yapılan taahhüt başvurusuna istinaden Rekabet Kurulu ilgili başvuru üzerinde değerlendirme yaparak taahhüt görüşmeleri başvurusunun kabulüne, reddine veya detaylı araştırma maksadıyla ertelenmesine karar verir.
Taahhüt görüşmeleri yazılı veya sözlü olarak gerçekleştirilecektir. Görüşmeler sonucunda taraflar birbirlerine taahhüt vermeye karar verirler ise, taahhüt metnini kendilerine tanınan süre içerisinde Rekabet Kurumu’na sunmalılardır.
Taahhüt metni detaylı olmalı ve içerisinde taahhütle giderilmesi amaçlanan rekabet sorunu, taahhüdün ne olduğu, ne zamandan başlanmak suretiyle yerine getirileceği, ne kadar süreyle ve ne şekilde uygulanacağı, uygulanmasında gözetilecek süreler, bu sürelerin hangi hallerde uzayabileceği, taahhüdün piyasaya etkisi, rekabet sorununu nasıl çözeceği, taahhüde uyumun nasıl izlenebileceği ve gerekli görülen diğer hususlar açıkça belirtilir. Yapısal taahhüt sunulması halinde elden çıkarma sürecinin yürütülmesine ilişkin detaylara taahhüt metninde yer verilir.
Taahhüt Değerlendirilmesi ve Bağlayıcı Hale Getirilip İzlenmesi
Rekabet Kurulu tarafların sunduğu taahhüdü uygun bulursa, taahhüt ile ilgili taraf açısından bağlayıcı hale getirilerek soruşturma açılmamasına, açılmış bulunan soruşturmaya son verilmesine veya sonrasında tekrar değerlendirme süreci işleyecek şekilde, taahhüt hakkında üçüncü kişilerin görüşlerinin alınmasına karar verir.
Rekabet Kurulu Kurul, birinci fıkra uyarınca yaptığı değerlendirme sonucunda taahhüdü uygun bulmazsa tarafların bu aşamada bir kereye mahsus olmak üzere Kurulun değerlendirmeleri çerçevesinde ve belirlediği süre içinde taahhütte değişiklik yapabileceğine ya da taahhüt sürecinin sonlandırılmasına karar verir.
Rekabet Kurul, sunulan taahhüt yoluyla rekabet sorunlarının giderilebilecğine kanaat getirirse taahhüt sürecinin herhangi bir aşamasında taahhüdü ilgili taraflar açısından bağlayıcı hale getirerek soruşturma açılmamasına veya açılmış bulunan soruşturmaya son verilmesine karar verebilir. Bu maksatla, Rekabet Kurulu, tarafların taahhüde uyumlarının izlenmesini (i) düzenli olarak rapor sunulması, (ii) denetim amacıyla üçüncü kişilerin atanması ya da (iii) ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla iş birliği yapılması gibi yollarıyla gerçekleştirebilir.
Devam Eden İncelemeler
Tebliğ, yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden incelemeler hakkında da uygulama alanı bulacaktır. 16 Mart 2021 tarihi itibarıyla soruşturma açılmasına ilişkin Rekabet Kurulu kararının alınmasından itibaren üç ay geçmiş soruşturmalarda ise, taraflar taahhüt sunma talebini herhangi bir süre sınırlamasına bağlı olmaksızın Rekabet Kurumu’na iletebileceklerdir.
Daha Fazla BilgiUZAKTAN ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ HAKKINDA BÜLTEN
10 Mart 2021 tarihinde yürürlüğe giren Uzaktan Çalışma Yönetmeliği, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi uyarınca uzaktan çalışanları ve bunların işverenlerini kapsamaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu’na 2016 yılında yapılan değişiklik ile giren uzaktan çalışma kavramı, COVID 19 salgınından sonra işverenler tarafından sıkça uygulamasını sebebiyle kanun koyucu tarafından bu hususta özel düzenleme yapma zaruriyeti doğmuştur. Bu bültenimizde Uzaktan Çalışma Yönetmeliğine ilişkin olarak yapılan düzenlemenin ayrıntıları yer almaktadır.
Uzaktan Çalışma Yönetmeliği Tanımları
Uzaktan Çalışma Yönetmeliğinde uzaktan çalışan ve uzaktan çalışma kavramları 4. Maddede ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Buna göre uzaktan çalışan işçi, ‘iş görme ediminin tamamını veya bir kısmını uzaktan çalışarak yerine getiren işçiyi’ ifade ederken, uzaktan çalışma kavramı ‘işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisini’ ifade etmektedir.
Bu tanımlar özellikle uzaktan çalışan işçinin ve uzaktan çalışma normlarını güncel şekilde yorumlamakta ve özellikle her türlü teknolojik iletişim araçları ibaresini bünyesinde barındırarak işverene kendi çerçevesinden tanım yapma yolunu kapatmıştır.
Uzaktan Çalışma Yönetmeliği Usul ve Esasları
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülen 16 maddelik Uzaktan Çalışma Yönetmeliğinin en önemli düzenlemesi uzaktan çalışmanın usul ve esaslarına ilişkin olanlarıdır. Uzaktan Çalışma Yönetmeliğinde sözleşmenin şekil ve içeriği, çalışma mekânının düzenlenmesi, malzeme ve iş araçlarının temini ve kullanımı, üretim maliyetlerinin karşılanması, çalışma süresinin belirlenmesi, ı̇letişim, verilerin korunması, ı̇ş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınması, uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler ve uzaktan çalışmaya geçiş hususları birbirinden ayrı maddeler ile düzenleme altına alınmıştır.
Uzaktan Çalışmaya Geçiş
Uzaktan Çalışma Modelinde geçiş için iki temel metot üzerinde durulmuştur. İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabileceği gibi, hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilecektir.
Uzaktan Çalışmanın Usul ve Esasları
Sözleşmenin Şekil ve İçeriği
Yönetmeliğin 5. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre, uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. İşbu yazılı sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümlerin yer alması gerekmetedir.
Çalışma Mekânının Düzenlenmesi
Yönetmeliğin 6. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre, gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanır. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenir.
Malzeme Ve İş Araçlarının Temini Ve Kullanımı
Yönetmeliğin 7. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre, uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanması esastır. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilir.
Bunun yanında iş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir. İşçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanır. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmaz.
Üretim Maliyetlerinin Karşılanması
Yönetmeliğin 8. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre, Iişin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve karşılanmasına ilişkin hususlar iş sözleşmesinde belirtilir.
Çalışma Süresinin Belirlenmesi
Yönetmeliğin 9. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre, uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilir. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır.
İletişim
Yönetmeliğin 10. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre, uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenir.
Verilerin Korunması
Yönetmeliğin 11. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre Iişveren; uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alır. İşveren, korunması gereken verinin tanım ve kapsamını sözleşmede belirler. Verilerin korunması amacıyla işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uyması zorunludur.
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tedbirlerin Alınması
Yönetmeliğin 12. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre işveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
Uzaktan Çalışmanın Yapılamayacağı İşler
Yönetmeliğin 13. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre, tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamaz.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir.
Sonuç
10 Mart 2021 tarihinde yürürlüğe giren Uzaktan Çalışma Yönetmeliği, özellikle COVID 19 salgınıyla profesyonel yaşantımızda sıklıkça yer eden uzaktan çalışma kavramını kapsamlı bir şekilde ele almıştır. Uzaktan çalışmaya ilişkin bu yönetmelik gerek iş sözleşmelerinin kurulmasında gerekse yenilenmesinde önemli bir hukuki açılımlar sağlamaktadır. Her ne kadar yönetmelikte işçi ve işverenin sözleşmeye girme iradesi göz önünde bulundurulmuş olsa da 4857 sayılı İş Kanununun temel ilkeleri, normları ve hükümleri korunmuş ve düzenlemelerin İş Kanunu’na aykırı olmaması esas alınmıştır.
Daha Fazla Bilgi